Bitlis’te 27 yıllık harik usta mesleği bırakmak istiyor
– 27 yıllık harik usta gönül rahatlığıyla meslekten ayrılmak istiyor
Çuval ile yaklaşık 2.500 dikiş atılarak 5 günde üretilen herik için usta bulunamıyor.
BİTLİS – Bitlis’te 27 yıl önce başladığı harik sanatını tek başına sürdüren Haydar Yılmaz, mesleği bıraktığı takdirde bu sanatı devam ettirebilecek kimsenin olmadığını söyledi.
Bitlis’in son harik ustası Haydar Yılmaz, yüzyıllardır yöre halkının kullandığı ancak son yıllarda kaybolmaya başlayan el sanatlarından harik sanatını 27 yıldır tek başına sürdürmeye çalışıyor. yıllar. Keçi kılından ve kenevirden yapılan, Bitlis’e özgü, bir zamanlar yöre halkının ve sanat camiasının gözdesi olan harik sanatı, eski popülerliğini kaybetmiştir. İlgisi gün geçtikçe azalan harik sanatı, yavaş yavaş kaybolmaya yüz tutan halk sanatları arasında yerini almaya başlamıştır.
Geçmişte yöre halkının ayakkabı olarak kullandığı Harik; Ayakları yazın serin, kışın ise sıcak tutan, ayaklarda mantar oluşumunu engelleyen bir giyim eşyası olarak bilinmekte ve bu anlamda ayak sağlığı açısından tavsiye edilmektedir. Güçlü bir üretim süreci olan Harik sanatı, usta ellerde 12 farklı üretim aşamasından geçerek tamamlanabilmektedir.
Tamamen el emeği ile keçi kılından ve kenevirden üretilen Harik, çulla yaklaşık 2.500 ilmek dikilerek 5 günde üretilebiliyor. Yaklaşık 650 yıllık bir geçmişe sahip olan sanatın son ustası Haydar Yılmaz, 27 yıldır bu pahalı sanatın kaybolmaması için çalışıyor.
Devlet sanatçısı unvanına sahip olan ve 1997 yılında başladığı harik sanatını sürdürmeye çalışan Haydar Yılmaz, kaybolmaya yüz tutan harik sanatını yaşatmaya çalıştığını belirtti. Harikin yapımından tanıtımına kadar her aşamasıyla ilgilenen Yılmaz, harik yapımının zor ve emek isteyen bir süreç olduğunu belirtti. Ülke çapında düzenlenen fuar ve festivallere katılarak sanatını tanıtmaya çalışan Yılmaz, en çok ilgisizlikten şikayetçi oldu. Bu mesleği yeni nesillere aktardıktan sonra gönül rahatlığıyla bırakacağını belirten Yılmaz, “27 yıldır kültür merkezinde işime devam ediyorum. 1997 yılında aldığım kursla kariyerime başladım. 1998 yılında yine Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü’ne bağlı kültür merkezinde kurslar açtım. O günden bu yana öğrenci yetiştirdim.” . Şu ana kadar yetiştirdiğim kursiyer sayısı 150’nin üzerinde. Ancak meslek zor, malzeme bulmak da zor. Maalesef pazar sorunu var o yüzden ders verdiğim kursiyerler devam edemiyor. Bu nedenle 27 yıldır mesleğimi tek başıma sürdürmeye çalışıyorum. Bitlis Klasik bir ayakkabı olan harik’in ayakkabı olmadan önce 600 yıl ayakkabı olarak kullanıldığı söylenmektedir. Günümüzde çoğunlukla catering ve halk oyunları takımlarının siparişleri doğrultusunda üretilmektedir. Ana hammaddesi keçi kılından ve kenevirden oluşmaktadır. Tamamen el işçiliği olup yaklaşık 5 günde bir çift yapılmaktadır. Ayaklardaki romatizma ağrılarına iyi geldiği söylenmektedir. Ayrıca mantar hastalıklarına da iyi gelir. Yalnız kaldığım için mesleği bırakma lüksüm yoktu. Çünkü bıraktığım zaman meslek ortadan kalkacak. Bu nedenle çalışmalarımı yeni nesillere aktarma hedefiyle yapıyorum. En azından mesleği yeni nesillere aktardığımda devam edecek. O zaman gönül rahatlığıyla bırakacağım. Çünkü 27 yıldan sonra gerçekten yoruldum. Halk eğitim ve kültür müdürlüklerinden kurs desteği olmazsa geçimimi sağlama şansım bile yok. “Onlar sayesinde kaybolmaya yüz tutan bu sanatı yaşatmaya çalışıyorum” dedi.
